Sau thời gian giao cho một số đơn vị của Cục Thú y và các tỉnh Đông Nam bộ, ĐBSCL tiêm khảo nghiệm vào cuối năm 2010, Cục Thú y đã có đánh giá kết quả và cho phép NK đối với vacxin phòng bệnh tai xanh JXA1-R do Cty Đại Hoa Nông (Quảng Đông, Trung Quốc) SX.

Đầu tháng 9 năm 2010, Bộ NN-PTNT đã đồng ý giao Cục Thú y tiếp nhận 200 nghìn liều vacxin nhược độc đông khô chủng JXA1-R do Cty Đại Hoa Nông viện trợ để phục vụ công tác chống dịch tai xanh ở nước ta. Để đảm bảo tính an toàn và hiệu quả của loại vacxin này trước khi quyết định cho phép NK và tiêm phòng đại trà trên cả nước, từ tháng 9 đến tháng 11 năm 2010, Cục Thú y đã tổ chức tiêm phòng khảo nghiệm vacxin này tại 19 tỉnh, thành trên cả nước, mỗi tỉnh được giao từ 9 đến 10 nghìn liều vacxin (tập trung tại các tỉnh vùng Đông Nam bộ và ĐBSCL như Đồng Nai, Bình Dương, Sóc Trăng, Tiền Giang…).

Cục Thú y cũng giao TT Chẩn đoán Thú y TƯ (5.000 liều), TT Thú y vùng VI (10 nghìn liều) chịu trách nhiệm tiêm và khảo nghiệm chi tiết để đánh giá tính an toàn và hiệu quả của vacxin JXA1-R. Được biết sau khi giao chỉ tiêu khảo nghiệm, hai địa phương gồm Bến Tre và TP.HCM đã xin không thực hiện tiêm thử nghiệm. Ở các tỉnh còn lại, đến giữa tháng 11/2010 đã có tổng cộng 7 tỉnh và 2 đơn vị của Cục Thú y là TT Chẩn đoán Thú y TƯ và TT Thú y vùng VI có báo cáo kết quả tiêm phòng thử nghiệm. Các báo cáo kết quả tiêm thử nghiệm cho thấy các điểm chung đó là: vacxin JXA1-R có độ an toàn cao, tỉ lệ phản ứng, chết sau khi tiêm rất thấp; đồng thời, vacxin có tác dụng kích thích giúp lợn sinh kháng thể, với hiệu lực bảo vệ phòng bệnh tốt.

Cụ thể, tại điểm khảo nghiệm ở trại lợn của ông Nguyễn Bá Dư (thôn Trung Tiến, xã Thụy Hương, Chương Mỹ, Hà Nội) do TT Chẩn đoán Thú y TƯ tiến hành từ ngày 15/9 đến 10/11/2010, đã có 84 con lợn khỏe mạnh, có độ tuổi từ 2-3 tuần ,chưa bị nhiễm hội chứng PRRS (bệnh tai xanh) và chưa từng được tiêm phòng được chọn để tiêm phòng vacxin JXA1-R. Kết quả, gần 100% số lợn sau khi tiêm phòng không phát hiện các phản ứng bất thường như mệt mỏi, chán ăn, tăng thân nhiệt và các dấu hiệu bệnh lý khác. Lợn ăn uống bình thường và phát triển tốt cho tới khi kết thúc thí nghiệm (28 ngày sau khi tiêm). Bên cạnh đó, các xét nghiệm máu cũng cho thấy, tất cả lợn được tiêm phòng đều có kháng thể, điều này khẳng định vacxin đã có tác dụng kích thích sinh kháng thể tính đến thời điểm 4 tuần sau khi tiêm phòng.

Sau khi kết thúc quá trình theo dõi tính an toàn của vacxin, TT Chẩn đoán Thú y TƯ đã chọn ngẫu nhiên 5 con lợn trong đàn lợn của hộ ông Nguyễn Bá Dư, đồng thời chọn 5 con lợn làm đối chứng cùng lứa tuổi (đã kiểm tra âm tính với kháng thể PRRS) của hộ nhà ông Thản cùng xã mang về để công cường độc nhằm đánh giá hiệu lực phòng bệnh của vacxin. Cường độc bằng virus PRRS được phân lập từ mẫu bệnh phẩm của lợn tai xanh tại Bắc Giang năm 2007, được nhỏ vào mũi của lợn thí nghiệm. Kết quả cho thấy, trong số 5 con lợn đối chứng thì có 1 con bị chết sau khi công cường độc 6 ngày, và 1 con bị chết sau khi công cường độc 17 ngày.

Các con lợn chết có biểu hiện gầy yếu, tím tái, da và bụng xuất hiện xuất huyết. Các xét nghiệm máu cũng cho thấy, số lượng bạch cầu của lợn đối chứng đã giảm mạnh tới 50% sau khi công cường độc 10 ngày. Trong khi đó, lợn được tiêm vacxin đã tăng số lượng bạch cầu máu sau khi công cường độc 10 ngày. Số lợn được tiêm phòng trong vòng 21 ngày sau khi công cường độc vẫn sống và khỏe mạnh cho đến khi kết thúc thí nghiệm.

Về mức độ độ nhiễm virus huyết sau khi công cường độc: lợn được tiêm phòng có mức độ virus huyết thấp hơn nhiều so với lợn đối chứng. Điều này cho thấy kháng thể do vacxin PRRS tạo ra đã làm giảm bớt mức độ nhiễm và kiềm chế sự nhân lên của virus PRRS cường độc. Đến 21 ngày sau khi công cường độc, lợn được tiêm phòng vẫn hoàn toàn âm tính.

Tương tự kết quả khảo nghiệm của TT Chẩn đoán Thú y TƯ, các kết quả khảo nghiệm do TT Thú y Vùng VI thực hiện (bao gồm tại Trại lợn Đông Á của TCty Chăn nuôi Việt Nam và Trung tâm Huấn luyện và Chăn nuôi lợn Bình Thắng) cũng có kết luận cho thấy: vacxin JXA1-R an toàn đối với các lứa tuổi của heo được thử nghiệm với tỉ lệ xảy ra phản ứng tối đa chỉ tới 0,9%, tỉ lệ chết tối đa sau tiêm phòng chỉ có 0,5% trên tổng đàn lợn được tiêm. Đồng thời, vacxin cũng tạo được miễn dịch tốt sau 14 ngày tiêm phòng. Đây cũng là nhận xét của hầu hết các địa phương vùng Đông Nam bộ và ĐBSCL đã tiến hành tiêm khảo nghiệm vào cuối năm 2010.

Bên cạnh đó, một số tỉnh cũng đã tiến hành tiêm thẳng vacxin JXA1-R vào các ổ dịch và kết quả cho thấy, chỉ có hơn 25% số lợn bị bệnh tai xanh bị chết sau khi tiêm phòng (so với tỉ lệ chết do bệnh tai xanh của toàn vùng VI là hơn 32%). Điều này chứng tỏ, việc tiêm thẳng vacxin JXA1-R vào các ổ dịch đã có tính hiệu quả rất khả quan trong việc giảm tỉ lệ lợn chết và khống chế tốt ở giai đoạn đầu xảy ra dịch heo tai xanh…

Như vậy có thể khẳng định đến lúc này, những lo lắng của cơ quan chuyên môn cũng như dư luận về tính an toàn và hiệu quả của vacxin JXA1-R do Trung Quốc SX khi đưa vào Việt Nam đã được khẳng định sau khi Cục Thú y tiến hành khảo nghiệm. Tuy nhiên, một vài kết luận của Cơ quan Thú y Vùng VI cũng như một số tỉnh cũng cho thấy, virus trong vacxin JXA1-R cũng có khả năng truyền ngang (tức là sau khi tiêm, virus (đã bị làm mất độc lực) trong vacxin có khả năng truyền từ đàn lợn đã tiêm phòng sang đàn lợn không tiêm phòng) nên thời gian tới, cần phải tiếp tục nghiên cứu thêm và có chương trình giám sát sau tiêm phòng.  (Theo báo Nông nghiệp Việt Nam)