(Scabies)

Ghẻ là bệnh cấp tính hoặc mãn tính xảy ra ở chó, đặc trưng gây ngứa và tổn thương da.

Căn nguyên: Bệnh ghẻ chó do ba loài gây ra. Loài thứ nhất là Sarcoptes scabiei mite có kích thước 0,2 – 0,4 mm, dạng tròn, màu xám hoặc nâu. Có vòi và 4 cặp chân ngắn

(Hình 1). Trứng hình ovan.

Loài này có thể lây sang người và không nguy hiểm lắm đối với chó vì điều trị dễ.

Loài thứ hai là Demodex canis, đào khoét và nằm sâu trong bao lông, hút chất dinh dưỡng, dịch nhờn bao lông của ký chủ gây tổn thương da và rụng lông rất nặng nề. Bệnh này còn gọi là “Ghẻ lường”, “Ghẻ bao lông”, ” Xà mâu”.

Loài thứ ba là ghẻ tai do Otodectes cynotis gây ra.

Ở các loài động vật và người ký sinh những loài ghẻ khác nhau, đôi khi thấy nhiễm bệnh chéo giữa các loài (chồn bị ghẻ chó…).

Hình 1. Cái ghẻ Sarcoptes mite

(Sưu tầm)

Dịch tễ bệnh

Chó khoẻ nhiễm bệnh ghẻ trực tiếp từ chó ốm hoặc dụng cụ chăm sóc nuôi dưỡng có cái ghẻ, đôi khi nhiễm bệnh từ chồn.

Bệnh xảy ra nặng vào mùa lạnh ở chó con có da mỏng, nuôi nhốt trong môi trường ẩm, bẩn, thức ăn thiếu vitamin, không được đi dạo.

Triệu chứng

Sarcoptes scabiei gây bệnh nhẹ ở chó. Thời gian ủ bệnh kéo dài 1 – 2 tuần. Triệu chứng chính của bệnh ghẻ là ngứa, ngứa mạnh về ban đêm. Rụng lông da từng đám. Đầu tiên rụng lông ở vùng đầu, sau lan dần ra các vùng khác (Hình 2).

Demodex canis gây tổn thương nặng nhất là vùng quanh mi mắt. Mặt sưng đỏ chảy dịch ở kẽ móng và gan bàn chân.Toàn bộ da rụng lông, chảy ra dịch huyết tương lỏng, không đông, có mùi rất hôi đặc trưng, không một loại nước thơm nào có thể át được. Bệnh ít lây sang chó khác. Có thể một đàn chó chỉ có một vài con mắc. Bệnh diễn biến lâu dài sẽ gây ngứa ngáy khó chịu,thậm chí chó tự cắn xé để đã cơn ngứa. Bộ da hỏng dần, viêm nhiễm mủ kế phát. Lông rụng nhiều, trơ trụi như con khỉ. Chó có thể chết do viêm cầu thận, viêm gan và rối loạn vận mạch.

Hình 2. Chó bệnh ghẻ

(Sưu tầm)

Chẩn đoán

Dựa vào triệu chứng lâm sàng, soi tiêu bản da tìm cái ghẻ (làm mềm trước trong dung dịch xút 5%).

Chẩn đoán phân biệt

Phân biệt ghẻ chó với eczema và bệnh hắc lào trắng.

Khi bị eczema chó ít ngứa, da tổn thương ở nhiều vùng trên cơ thể, không phụ thuộc vào mùa vụ.

Khi bị bệnh hắc lào trắng chó không ngứa, những vùng da nhất định tổn thương phủ vẩy xám; soi kính phát hiện nhiều bào tử nấm.

Điều trị

Hộ lý:

– Cách ly chó ốm khỏi đàn và xa trẻ nhỏ. Cắt ngắn lông dài xung quanh vùng da tổn thương.

– Đốt đồ dùng không cần thiết trong chuồng chó.

– Phun VINAMOS. Cứ 5 ml thuốc pha với 20 lít nước sạch, phun kỹ bề mặt nơi ve, bọ chét, mạt trú ẩn và qua lại 2 lần cách nhau 10 ngày để diệt cái ghẻ.

– Thay đổi khu vực nhốt chó.

– Tuyệt đối không dùng xà phòng tắm có độ kiềm cao. Dùng VINA- SHAMPOO PET 1 để tắm chó, mèo bệnh.

– Tăng cường sức đề kháng cho chó bằng cách cho ăn uống đủ chất.

Dùng thuốc:

– Tiêm dưới da VINAMECTIN, 1 ml/6 – 12 kg thể trọng/lần, 3 lần cách nhau 7 – 10 ngày để diệt cái ghẻ.

– Tiêm bắp cặp kháng sinh chó, mèo (LINCO-GEN + VINATOSAL) hoặc GENTAMOX (Chó, mèo dưới 5 kg: 1 ml/3 – 5 kg thể trọng, Chó, mèo trên 5 kg: 1 ml/ 6 – 8 kg thể trọng), ngày 1 lần, trong 3 – 5 ngày để diệt vi khuẩn bội nhiễm.

Chú ý:

Không được tiêm Vinamectin (Pharmectin) cho các loài chó nhạy cảm như Colie, Austrtalian Shepherd dog, Bobtail, Shetland Sheepdog, Whippet lông dài…

Phòng bệnh

Đảm bảo chế độ chăm sóc nuôi dưỡng, cho chó ăn sạch, ở sạch, uống sạch. Không cho chó khoẻ tiếp xúc với chó bệnh và chó hoang. Trong thời gian dịch ghẻ phun VINAMOS chuồng nuôi và khu vực xu.

Biên soạn: Ts. Trần Bình